Η γνώση των δυνατοτήτων αυτής της τεχνολογίας δεν αφορά μόνο τους επαγγελματίες. Αφορά όλους μας που έχουμε έναν δικό μας άνθρωπο με κινητικές δυσκολίες, έναν άνθρωπο ηλικιωμένο ή κάποιον που λόγω προσωρινού ή μόνιμου προβλήματος υγείας, όπως μετά από ένα εγκεφαλικό, δυσκολεύεται με την ανεξάρτητη διαβίωσή του.
Ένα πιο έξυπνο σπίτι προσφέρει καλύτερη ποιότητα διαβίωσης και οι συσκευές για να το διαμορφώσει κανείς είναι πλέον εμπορικά διαθέσιμες και οικονομικά προσιτές.
Το έξυπνο σπίτι παρέχει βελτιωμένη ποιότητα διαβίωσης, βελτιωμένο έλεγχο και προσβασιμότητα – με τη φωνή, χειρονομίες, ή οποιαδήποτε κίνηση ελέγχονται φώτα, τηλεοράσεις , εξώπορτες κλπ, περισσότερη ευκολία και άνεση -αυτόματοι ή τηλεχειριζόμενοι θερμοστάτες για τον έλεγχο του κλίματος, του φωτισμού, των multimedia και άλλων ηλεκτρικών συσκευών και ενισχυμένη ασφάλεια – ευφυή και προγραμματιζόμενα συστήματα ελέγχου της υγείας, ατυχημάτων, ανεπιθύμητων εισβολών ή περιπλανήσεων ενός ατόμου με άνοια και άλλα πολλά.
Με πολλαπλά παράπλευρα οφέλη όπως η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης (αυτόματος φωτισμός με βάση την παρουσία, αυτορυθμιζόμενοι θερμοστάτες με βάση την καθημερινή ρουτίνα κλπ) αλλά και η αυξημένη αξία μεταπώλησης του σπιτιού.
Ένα σπίτι είναι εύκολο να γίνει πια απόλυτα παραμετροποιήσημο και εξατομικευμένο, με την ευφυΐα να συλλέγει δεδομένα και να ενεργεί εξυπηρετώντας τις ανάγκες του καθημερινού πολίτη. Η ίδια, προσιτή πλέον ,τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής των χρηστών ενισχύοντας την αυτονομία τους, την ικανότητά τους να ελέγχουν το περιβάλλον, μειώνοντας το άγχος εξάρτησης και μειώνοντας το βάρος των φροντιστών τους. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα να καταγράφονται συνήθειες και ρουτίνες, όπως και δεδομένα για την υγεία ,δημιουργώντας ένα προφίλ Έργου για τους χρήστες. Δηλαδή, πόσο πολύ ή καλά κοιμάται κανείς, πόσο συχνά τον επισκέπτονται φίλοι, πόσο συχνά χρησιμοποιεί κάθε χώρο κλπ.
προσφέροντας την ευκαιρία να εντοπίζονται παθολογίες και να εκτιμώνται καταστάσεις που χρειάζονται αλλαγές ή παρεμβάσεις. Σε πιο εξειδικευμένα επίπεδα, η τεχνολογία του ΙοΤ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην αποκατάσταση.
Αυτή τη στιγμή στο εμπόριο υπάρχουν έξυπνες λάμπες που μπορούν να λειτουργήσουν από το κινητό ή με φωνητικές εντολές με κόστος κάτω των 20€, όπως και έξυπνες πρίζες, στην ίδια τιμή, που μπορούν να ελέγξουν τις απλές συσκευές μας, όπως ένα αφυγραντήρα ή καλοριφέρ λαδιού ή με μια μικρή τροποποίηση ακόμα και τον
θερμοσίφωνα. Έξυπνοι θερμοστάτες για το καλοριφέρ στοιχίζουν γύρω στα 50€, tv boxes που μπορούν να κάνουν την τηλεόρασή μας ‘έξυπνη’ περίπου 30€ . Κάμερες, κλειδαριές και έξυπνες κουρτίνες σε επίσης προσιτές τιμές. Και όλα αυτά ελέγχονται από το κινητό μας , ή φωνητικά από συσκευές των 35€, ή με πολύ οικονομικότερα ασύρματα
μπουτόν και αν υπάρχει ανάγκη, με ειδικά προσαρμοσμένα χειριστήρια.
Όλα αυτά μπορούμε να τα προμηθευτούμε πλέον από το κατάστημα της γειτονιάς, ή online. Και δεν χρειάζεται τελικά το έξυπνο σπίτι να είναι και πολύ ευφυές, με εκπαιδευόμενους αλγόριθμους, πολύπλοκα σενάρια και σκηνές, και άπειρα δεδομένα για ανάλυση. Αρκούν λίγα για να νιώσει ο χρήστης ασφαλής και ικανός να
διαχειριστεί το χώρο του, και να ψυχαγωγηθεί. Για τους ανθρώπους με κινητικά προβλήματα, κάθε ευκαιρία να διαχειρίζονται το περιβάλλον τους δίνει αίσθημα
αξίας και συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης από τους φίλους, τα μέλη της οικογένειας και τους φροντιστές. Κάθε δυνατότητα ελέγχου του περιβάλλοντος είναι σημαντική για ανθρώπους που έχουν χάσει την ικανότητα να κάνουν πράγματα που για εμάς μπορούν να θεωρούνται αυτονόητα και εύκολα. Είναι σημαντικό κανείς να μπορεί
να ρυθμίσει το κρεβάτι του αν δε βολεύεται, να ανοίξει τα φώτα αν έχει ξυπνήσει και δεν είναι κανείς εκεί, να ανοίξει την πόρτα αν έρθει ο θεραπευτής ή ένας φίλος, να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του δωματίου χωρίς να χρειάζεται να ουρλιάζει μέχρι κάποιος να τον ακούσει για να έρθει. Άτομα που χρειάζονται περιπατητές (πι) ή χρησιμοποιούν αμαξίδιο διευκολύνονται με πόρτες που ανοίγουν αυτόματα, και η ποιότητα ζωής βελτιώνεται όταν
έχουν πρόσβαση εύκολα σε συσκευές διασκέδασης – να ανοίξουν το ραδιόφωνο, να δουν μια ταινία, να μπουν στο ίντερνετ και να κάνουν τις δουλειές τους, απλά με voice control.
Τελικά ένα smartwatch μπορεί να είναι πιο ωφέλιμο στο χέρι μιας γιαγιάς από ότι στο χέρι του εγγονού. Η γιαγιά με αυτό θα μπορεί να χειριστεί τα φώτα, να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του χώρου, να ανοίξει την πόρτα σε αυτόν που χτυπά, αφού δει από την κάμερα, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθεί. Τα ιατρικά δεδομένα θα καταγράφονται
και θα ενημέρωναν άμεσα γιατρούς-συγγενείς. Το smartwatch θα την ενημερώνει για το πρόγραμμα των φαρμάκων και δε θα τα μπερδεύει ούτε θα χάνει δόσεις. Με ένα κουμπί πανικού στο χέρι θα μπορεί να καλέσει άμεσα βοήθεια. Και ένα GPS, αν χρειαστεί γιατί περιπλανιέται, μπορεί να δίνει το στίγμα της. Και άλλα τόσα.
Είναι δικαίωμα η δυνατότητα ενός ατόμου να παραμένει στο σπίτι του ενώ μεγαλώνει (Aging in place). Είναι κοινωνικά δίκαιο, αλλά τελικά και οικονομικά συμφέρον, αφού το σύστημα επιβαρύνεται λιγότερο. Στην Νορβηγία ήδη επιδοτούνται από την κοινότητα τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Η σύμπραξη μηχανικών και θεραπευτών είναι απαραίτητη για τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη πως αυτές οι τεχνολογίες βρίσκονται ακόμα στην φυσική τους ωρίμανση
και απαιτούν προσοχή στα θέματα ασφάλειας και σεβασμός στην διαχείριση προσωπικών δεδομένων. Το σημαντικότερο όμως είναι πως αυτή η σύμπραξη, ακόμα και με τις υπάρχουσες τεχνολογίες, μπορεί να αναδιαμορφώσει τον κόσμο των ανθρώπων με αναπηρίες, όπως και της αγαπημένης μας γιαγιάς που θέλει να παραμείνει ανεξάρτητη στο δικό της σπίτι!

Ιωσηφίδης Δαμιανός
Ηλεκτρολόγος Μηχανικός
MSc in Intelligent Management of Renewable Energy Systems
DIOS-energy, κατασκευές ενέργειας